Hòa nhạc “As One: an Orchestral Journey”

Hòa nhạc “As One: An Orchestral Journey” – Khi những “gia đình” nhạc cụ tựu chung một mái nhà

Trong tiếng Anh, mỗi bộ nhạc cụ nằm trong một instrument family – một “gia đình nhạc cụ”. Giống như những gia đình chúng ta, mỗi nhạc cụ mang một cá tính riêng: bộ gõ đầy năng lượng, kèn gỗ duyên dáng, dây mềm mại, kèn đồng mạnh mẽ, tất cả cùng tụ hội dưới mái nhà Dàn nhạc Giao hưởng Mặt Trời.

Ngày 25/09/2025, dưới sự dẫn dắt của Giám đốc Âm nhạc Olivier Ochanine, khán giả sẽ gặp gỡ từng “gia đình” qua những tác phẩm rực rỡ, trước khi tất cả cùng hòa quyện trong Giao hưởng số 4 “Italia” của Mendelssohn – bức tranh Địa Trung Hải tràn nắng, lễ hội và tinh thần cộng đồng.

Chúng ta không cần “biết nhạc” để thưởng thức – chỉ cần đôi tai và sự tò mò. Đây không chỉ là một buổi hòa nhạc, mà là một lễ hội của sự gắn kết.

As One – Gene Koshinski
Mở màn cho hành trình As One: An Orchestral Journey là một tác phẩm có thể nói là kỳ lạ và đầy kịch tính: As One của Gene Koshinski. Hai nghệ sĩ gõ đứng đối diện nhau, chia sẻ cùng một chiếc marimba 5 quãng tám, cùng với bộ nhạc cụ gồm trống bass, toms, bongos, congas và cymbals. Với hai set-up giống hệt nhau, họ “hóa thành một” qua từng nhịp hocket phức tạp, tạo nên một màn đối thoại mạnh mẽ, chính xác và cuốn hút.
Gene Koshinski (sinh năm 1980) được PBS ca ngợi với “kỹ thuật làm khán giả sững sờ và óc sáng tạo khó đoán trước.” Ông là một nghệ sĩ và nhà soạn nhạc đa tài, hoạt động ở nhiều lĩnh vực từ giao hưởng, thính phòng, jazz, pop đến world music, hiện là Giáo sư Bộ môn Gõ tại Đại học Delaware. Tác phẩm của ông đã vang lên tại hơn 40 quốc gia, trong đó có những sân khấu danh tiếng như Juilliard, Royal College of Music và Conservatoire de Lyon. Với sự nghiệp sáng tác và biểu diễn quốc tế, Koshinski đã khẳng định vị thế hàng đầu trong thế giới nhạc gõ đương đại.

Trois pièces brèves – Jacques Ibert
Sau phần mở màn với bộ gõ, các nhạc cụ gỗ bước vào với sự dí dỏm và uyển chuyển của Trois pièces brèves (Ba tiểu phẩm ngắn) của Ibert. Đây là một tác phẩm tinh tế, ngắn gọn cho ngũ tấu bộ hơi kéo dài khoảng sáu hoặc bảy phút. Ba phần ngắn này thể hiện toàn bộ phạm vi sử dụng của bộ kèn gỗ và cá tính đa dạng của chúng, cũng như tính cách hài hước và trữ tình của bộ tác phẩm.
Sự tự do trong phong cách của Jacques Ibert (1890 – 1962) thật sự hiếm có đối với các nhà soạn nhạc trong thời đại. Âm nhạc của Ibert linh hoạt và tràn đầy sức sống, đôi khi hài hước, lãng mạn, tinh quái và nhẹ nhàng phấn chấn, nhưng luôn ấn tượng. Trong ba tác phẩm ngắn dành cho nhạc cụ kèn gỗ, ông làm cho các nhạc cụ “đối thoại” như những nhân vật trò chuyện, đùa giỡn và chia sẻ những suy nghĩ thì thầm.

Brass Quintet No. 1 – Victor Ewald
Tiếp nối sự duyên dáng dí dỏm của kèn gỗ, tiếng kèn đồng sẽ vang lên đầy hùng tráng và khí chất qua Brass Quintet No. 1 của Victor Ewald. Đây là một trong những tác phẩm kinh điển đầu tiên dành cho ngũ tấu kèn đồng, được ví như cột mốc quan trọng khai sinh thể loại này. Âm nhạc của Ewald vừa kiêu hãnh, rực rỡ, lại vừa có những khoảnh khắc dịu dàng và sâu lắng, đưa người nghe đi từ sự tráng lệ đến nét trữ tình hiếm thấy ở kèn đồng.
Ít ai biết rằng, Victor Vladimirovich Ewald (1860–1935) không chỉ là một nhà soạn nhạc, mà còn là một kỹ sư và kiến trúc sư người Nga. Ông đã dành cả đời để song hành giữa nghề nghiệp kỹ thuật và đam mê âm nhạc, để lại bộ tác phẩm ngũ tấu kèn đồng được coi là viên ngọc quý trong kho tàng thính phòng. Âm nhạc của ông mang đậm hơi thở nước Nga, với sự cân bằng giữa sức mạnh và vẻ đẹp nhân văn.

Ancient Airs and Dances Suite No. 3 – Ottorino Respighi
Bộ dây đưa ta vào một thế giới vừa cổ điển vừa mới mẻ với Ancient Airs and Dances Suite No. 3 của nhà soạn nhạc Ý Ottorino Respighi. Lấy cảm hứng từ những giai điệu và vũ khúc thời Phục Hưng và Baroque, Respighi “thổi hồn mới” cho những điệu nhạc cổ, biến chúng thành một bức tranh âm nhạc vừa sang trọng, vừa lãng mạn, vừa thấm đẫm chất thơ.
Điểm đặc biệt của Suite số 3 là nó được viết cho dàn dây, mang lại âm hưởng tinh tế, uyển chuyển và giàu chiều sâu. Các chương nhạc như những hồi ức xa xăm: khi trang nhã, khi mộng mị, khi đầy sức sống – tất cả hòa quyện trong một hành trình thời gian, kết nối quá khứ với hiện tại.
Ottorino Respighi (1879–1936) là một trong những nhà soạn nhạc Ý nổi bật nhất thế kỷ 20, nổi tiếng với khả năng kết hợp kỹ thuật phối khí hiện đại cùng niềm say mê với di sản âm nhạc cổ điển. Bộ ba Ancient Airs and Dances của ông là minh chứng cho sự tinh tế ấy, đưa khán giả trở về quá khứ nhưng với một lăng kính rực rỡ và đầy tính điện ảnh.

Symphony No. 4 “Italian” – Felix Mendelssohn
Khép lại hành trình As One: An Orchestral Journey là một kiệt tác rực rỡ: Symphony No. 4 “Italian” của Felix Mendelssohn. Lấy cảm hứng từ chuyến du ngoạn nước Ý của tác giả vào thập niên 1830, bản giao hưởng này chan hòa ánh nắng, những bước chân hành hương, và những điệu nhảy dân gian sôi nổi. Mendelssohn từng viết cho cha mình: “Đây là nước Ý! Đây là sự bắt đầu của điều mà con tin là niềm vui tối thượng trong đời.” Niềm hứng khởi ấy được ông gửi gắm trọn vẹn trong tác phẩm này.
Felix Mendelssohn (1809–1847) là thần đồng người Đức, nổi tiếng từ khi còn thiếu niên. Không chỉ được ca ngợi là một trong những nhà soạn nhạc vĩ đại nhất thế kỷ 19, ông còn là nhạc trưởng, nghệ sĩ piano và violin xuất sắc. Italian Symphony là một trong những tác phẩm tươi sáng và giàu sức sống nhất của ông, phản chiếu vẻ đẹp nước Ý qua lăng kính âm nhạc lãng mạn.
Điều bất ngờ ở tác phẩm cuối cùng này, nhạc trưởng sẽ “biến mất” – không chỉ huy nữa. Vậy thì dàn nhạc sẽ ra sao? Ai sẽ là người cầm gậy chỉ huy? Và quý vị có đoán được nhạc trưởng sẽ xuất hiện ở đâu không? Một “plot twist” nho nhỏ đang chờ khán giả khám phá trong buổi diễn.